Ότι πρέπει να γνωρίζουμε για την αυχεναλγια!

 

 Η αυχεναλγία ή αυχενικό σύνδρομο είναι πόνος στην περιοχή του αυχένα ο οποίος είτε είναι εντοπισμένος, είτε ακτινοβολεί στη ράχη ή/και στα άνω άκρα. Η αυχεναλγία, περιγράφει ένα σύμπτωμα (άλγος-πόνος) σε συγκεκριμένη θέση και με κανένα τρόπο δεν αποτελεί διάγνωση, ούτε προσανατολίζει σε ειδικό αίτιο. Ο πόνος και η δυσκαμψία, είναι από τα κυριότερα συμπτώματα στη περιοχή του αυχένα που μπορεί να επεκτείνονται στην οπίσθια και πλάγια επιφάνεια του, στην περιοχή του ώμου ή και στην ανώτερη περιοχή της ράχης. Κάποτε μπορεί να συνδυάζονται και με πονοκέφαλο.

Ο πόνος που ξεκινά από την περιοχή της ωμοπλάτης και επεκτείνεται στο άνω άκρο, είναι ένας δεύτερος τύπος αυχενικού συνδρόμου. Τις περισσότερες φορές υπάρχουν ακόμα μούδιασμα και αλλαγή της αισθητικότητας στα δάχτυλα ή και μυϊκή αδυναμία στο άνω άκρο.

 

Σε ιδιαίτερα σπάνιες  περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστούν νευρολογικά προβλήματα τόσο στα άνω όσο και στα κάτω άκρα, λόγω προβλήματος στην αυχενική μοίρα του νωτιαίου μυελού ('αυχενική μυελοπάθεια').

Οι συχνότερες μορφές του αυχενικού συνδρόμου μπορεί να προκαλέσουν παρατεταμένη ταλαιπωρία, δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες και σημαντική μείωση της απόδοσης στην εργασία. Όταν συνυπάρχουν και νευρικά προβλήματα υφίσταται κίνδυνος ακόμα και για μόνιμη αναπηρία (από ελαφρά μυϊκή αδυναμία έως και πλήρη παράλυση).

 

Ας δούμε μερικά αίτια της αυχεναλγίας πιο αναλυτικά:

 

1) Μυϊκός σπασμός.

Μπορεί να προκληθεί με διάφορους τρόπους, όπως με παραμονή του αυχένα σε άβολες θέσεις , με απότομη κίνηση του αυχένα, με έκθεση του αυχένα σε ψυχρό ρεύμα αέρος. Ο πόνος είναι οξύς, αιφνίδιας έναρξης, επιδεινούμενος με τις κινήσεις του αυχένα ίδια προς την αντίθετη με τον πόνο πλευρά και συνοδεύεται από σπασμό παρασπονδυλικών μυών. Αν και ιδιαίτερα ενοχλητικός ο πόνος του μυϊκού σπασμού είναι καλοήθης και αυτοπεριορίζεται σε λίγες ημέρες. Δε συνοδεύεται από αιμωδίες ή άλλα νευρολογικά συμπτώματα και συνήθως είναι εντοπισμένος . 

2) Μυοπεριτοναϊκός πόνος

Πρόκειται για τοπικό πόνο στον αυχένα με συχνή επέκταση προς τον κορμό, τα άκρα ή την κεφαλή που συνοδεύεται από ενεργοποίηση επώδυνων-ευαίσθητων μυϊκών σημείων (trigger points) και συχνά με κατάθλιψη, αυπνία. Μπορεί να είναι ιδιοπαθής ή να είναι δευτεροπαθής σε εκφυλιστικά ή συστηματικά νοσήματα.

3) Διάφορης φύσης ατυχήματα (π.χ. πτώσεις, τροχαία) μπορούν να προκαλέσουν βλάβη σε οστικές δομές ή μαλακά μόρια της αυχενικής μοίρας με συνοδό πόνο. Οι οξείες κακώσεις του αυχένα πρέπει να εκτιμώνται από ορθοπαιδικό για να αποκλεισθεί η πιθανότητα καταγμάτων ή εξαρθρημάτων της περιοχής που μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή ή τη νευρολογική ακεραιότητα του ατόμου.

4) Στένωση σπονδυλικού σωλήνα

Εκφυλιστικές αλλοιώσεις μπορούν να προκαλέσουν στένωση του σπονδυλικού σωλήνα (δια μέσου του οποίου διέρχεται ο νωτιαίος μυελός) με συνεπακόλουθο άλγος και νευρολογικές εκδηλώσεις από τα άκρα.

 

Η θεραπεία του αυχενικού πόνου μηχανικής αιτιολογίας (που αφορά στο 90-95% σχεδόν των περιπτώσεων) έχει ορισμένες κοινές συνιστώσες ανεξαρτήτως αίτιου.

Για τον οξύ πόνο μπορούν να χρησιμοποιηθούν απλά παυσίπονα ( depon ή panadol) σε δόσεις μέχρι 4 gr ημερησίως δηλαδή 2 δισκία των 500 κάθε 6 ώρες για λίγες ημέρες. Ασθενείς που δεν έχουν αντένδειξη (όπως πεπτικό έλκος, νεφρολογικά προβλήματα, αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση) μπορούν να λάβουν μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη (ασπιρίνη ή άλλα νεότερα συγγενή σκευάσματα). Τα μυοχαλαρωτικά από του στόματος καθώς και οι αλοιφές τοπικά μάλλον δεν προσφέρουν ιδιαίτερα.. Αντίθετα, ψυχρά επιθέματα στην περιοχή (παγοκύστη για 15-20 λεπτά) προσφέρουν σημαντική βοήθεια στον οξύ πόνο. Στους ασθενείς με δυσανεξία στο κρύο (ή με επιδείνωση των ενοχλημάτων μετά την παγοθεραπεία) μπορούν να χρησιμοποιηθούν θερμά επιθέματα. Το θερμό επίθεμα είναι καλή πρώτη επιλογή σε πόνους διάρκειας μεγαλύτερης του 48ώρου για να προκαλέσει μυοχάλαση. Η χειρομάλαξη μπορεί επίσης να βοηθήσει στη λύση του μυικού σπασμού και του συνοδού πόνου ,ο υπέρηχος και το laser βοηθουν επίσης παρα πολύ σε ότι αφορα την αποκατάσταση και την άμμεση αιμάτωση των ιστών, η ηλεκτροθεραπεία χρησιμοποιείται ευρεώς ειδίκα όταν ο πόνος εντόπιζεται και στο χέρι πέραν του αυχένα (πολύ σημαντικό είναι να ξέρει ο φυσικοθεραπευτής την ακριβή τοποθέτηση των ηλεκτρωδίων).

Η χρήση μαλακού κολάρου καλό είναι να αποφεύγεται. Επιτρέπεται σε οξείς μυϊκούς σπασμούς και για λίγες ημέρες. Αρκετή βοήθεια προσφέρει η χρήση ειδικού μαξιλαριού αυχένα για τον ύπνο.

 

Το πιο σημαντικό συστατικό της θεραπείας είναι η διατήρηση του εύρους κίνησης της αυχενικής μοίρας. Όσο πιο κοντά στο φυσιολογικό είναι το εύρος κίνησης τόσο η πιθανότητα υποτροπών ή/και χρονιότητας περιορίζεται. Ο ασθενής μετά την αναλγησία ή μετά την ύφεση των ενοχλημάτων πρέπει να μάθει να εκτελεί ένα πρόγραμμα ασκήσεων της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης που θα περιλαμβάνει κάμψεις, εκτάσεις, πλάγιες κάμψεις, στροφές και περιαγωγές της αυχενικής μοίρας. Συχνά το πρόγραμμα εμπλουτίζεται με ασκήσεις ενδυνάμωσης των αυχενικών παρασπονδυλικών μυών. Η αποκατάσταση ολοκληρώνεται με ένα πρόγραμμα επανεκπαίδευσης σωστής στάσης ούτως ώστε να περιορίζονται οι πιθανότητες υποτροπής.